چوب بخش جامد و سخت زیر پوسته تنه درختان است. یک منبع تجدید پذیر که انسان قرنهاست از آن برای ساخت ابزار، خانه، قایق و … تقریبا اکثر اشیا استفاده میکند.
چوب بخشی از طبیعت است و زنده محسوب میشود. بنابراین نسبت به تغییرات محیط خود واکنش نشان میدهد. مانند هر ماده طبیعی دیگری نا همگن است و این ناهمگن بودن موجب میشود که پیش بینی تغییرات آن نسبت به تغییرات واکنشهای محیطی سخت شود. مسئله کنترل تغییرات چوب پس از ساخت محصول یکی از مسائل همیشگی انسان بوده است.
تلاشهای بشر برای کنترل ابعاد و تغییرات چوب منجر به دست یابی به انواع مختلفی از روشهای حفاظت صنعتی چوب شده است. یکی از این روشها که انسان از دیر باز برای افزایش مقاومت و ماندگاری چوب از آن استفاده میکرده تیمار حرارتی چوب است. نتیجه تحقیقات فراوان دانشمندان اروپایی به ویژه دانشمندان فنلاندی در این زمینه، پروسه استاندارد ترمو میباشد. چوبی که در این پروسه مورد تیمار قرار میگیرد ترمووود نامیده میشود. چوب به دلیل دسترسی آسان، تجدید پذیر بودن، وزن مخصوص پایین، انعطاف پذیری و سایر ویژگیهای منحصر به فرد خود همواره یکی از گزینههای مورد توجه برای تولید لوازم دکوراسیون و ساخت و ساز بوده است. که ترمووود (چوب نما) یا چوب ترمو یکی از پر طرفدارترین نوع چوب در طراحی داخلی و خارجی ساختمان میباشد.
از ترموود به دلیل استحکام بالا و زیبایی در فضاهای مختلف بیرونی و درونی ساختمان استفاده می شود. موارد استفاده ترموود در ساختمان عبارتند از:
ترموود براساس نوع درخت مورد استفاده به دو دسته تقسیم می شود:
نوع اول (pine) شامل چوب درختان سوزنیبرگ است که اصطلاحا «نرم چوب» (soft wood) هم نامیده میشوند. اما این نام دال بر ضعف و شکنندگی آن نیست. بلکه این چوب ها چگالی و فاصله مولکولی کمتری دارند. معروفترین آنها ترموود کاج فنلاندیست که شامل انواع گرهدار و بدونگره است. چوب کاج گرهدار در کفپوش به کار برده میشود و نوع بدونگره آن از زیباترین و پراستفادهترین انواع ترموود در نما و محوطههای باز است.
نوع دیگر آن چوب اسپروس (spruce) است و دارای گرههای نقطهای است که درطول چوب بهصورت نامتوازن تکرار میشوند.
درکل کاج و اسپروس برای تهیه الوار و ترموود بسیار مناسبند.
نوع دوم (ash) شامل درختان پهنبرگ است که «سخت چوب» (hard wood) نیز به آن میگویند و دلیل این نامگذاری چگالی بیشتر آنها نسبت به نرم چوبهاست و اکثر نجاران به دلیل تنوع رنگ و بافت علاقهمند هستند با این نوع چوب کار کنند.
معروفترین آنها ترموود زبانگنجشک کاناداییست که بدون گره و دارای استحکام بسیار بالاست. این نوع از چوب به علت مقاومت و چگالی بالا، برای کفپوش و پله که فشار بالاتری را تحمل میکنند، استفاده میشوند. از دیگر ویژگیهای این نوع چوبها، مقاومت بالای آنها در از دست دادن رطوبت است. بنابراین طی فرآیند ترمو شدن به طور کامل خشک نمیشوند و به همین دلیل استفاده از آنها برای نمای خارجی توصیه نمیشود.
برای نصب چوب ترمو یا ترمووود اصول اولیه ساده ولی مهمی باید مد نظر قرار بگیرد در غیر این صورت بهترین ترمووود هم با یک نصب غیر استاندارد دوام زیادی بر روی نما نخواهد داشت. فاصله زیرسازیها، اتصال درست چوب به چوب، چوب به فلز و چوب به سیمان، فاصله اولین پیچ از سه الوار، استفاده از پیچ مناسب، عدم فارسی بر در ترمووود یا اجرای نیم فارسی در موارد خاص. ریسمانی بودن پیچها و استفاده از چوب با ضخامت مناسب در مکان مناسب اصلی ترین موارد نصب صحیح ترمووود است.
هر یک از اصول ذکر شده بسیار ساده است اما رعایت تمامی آنها در دوام و ماندگاری نمای ساختمان اهمیت زیادی دارد. پیچیدن، تاب خوردن و کاس شدگی چوب، تغییر حالت نقاط اتصال بریدن پیچ، لغ شدن و جدا شدن الوار از سطح کار و در برخی موارد شکستگی و ترک خوردن الوارهای ترمووود نتیجه نصب غیر استاندارد است.
ترمووود یا چوب نما به دلیل حرارت بالایی که در کوره تحمل میکند دارای رنگ پایه عسلی است. بنابراین از رنگ عسلی تا رنگ کاملا سیاه بر روی ترمووود قابل اجرا است. رنگهای مورد استفاده بر روی ترمووود میتواند جذبی یا پوششی باشد و هیچ گونه محدودیتی در این خصوص وجود ندارد و کاملا سلیقهای و بر مبنای نظر کارفرما است.
رنگ مناسب ترمووود میتواند پایه آب یا پایه حلال باشد و هر برندی در بازار در این خصوص توصیههای مخصوص به خود را دارد.
دوام و ماندگاری رنگ بستگی به عوامل گوناگونی از جمله درجه جغرافیایی محل نصب ترمووود، زاویه نصب نسبت به خورشید از صفر درجه در نما تا ۹۰ درجه در کفها، جهت جغرافیایی نمای ساختمان که نما شمالی، جنوبی، شرقی یا غربی باشد، روش صحیح رنگ کاری و برند رنگ استفاده شده.
روش درست رنگ کاری براساس دستورالعمل شرکت تولید کننده متفاوت است. حتی به شکلی که برخی از تولید کنندهها استفاده از یک لایه زیرکار جهت چسبندگی بهتر رنگ بر روی ترمووود را الزامی میدانند و برخی جذب و نفوذ بیشتر رنگ در چوب را لازم و ضروری میدانند. هر کدام از این دستور العملهای رنگ کاری با توجه به فرمولاسیون رنگ صحیح میباشد.
به هر صورت دلیل اصلی رنگ کردن ترمووود یا چوب نمامحافظت از آن در برابر اشعه uv آفتاب است. در صورتی که لایه محافظ رنگ روی ترمووود وجود نداشته باشد چوب به رنگ خاکستری در آمده و اما سایر خواص خود را حفظ میکند. رنگ کاری ترمووود میتواند در کارخانه یا در محل پروژه یا حتی پس از نصب انجام شود. بنا بر تجربه، گروه بینا در این خصوص رنگ کاری در کارخانه را از جهت کیفیت و یکدستی رنگ انجام شده توصیه میکند و به صورت کلی و در شرایط آب و هوایی نرمال رنگ ترمووود روی نما بین ۳ تا ۵ سال و در کفهای فضای باز ۳ تا ۶ ماه یکبار نیاز به ترمیم و پرداخت دارد.
نمای ساختمان به دلیل آنکه در معرض حداکثر تنشهای محیطی مانند سرما، گرما، آفتاب و …. قرار دارد فارغ از اینکه از چه متریالی در نماسازی استفاده شده است نیاز به ترمیم، تعمیر و نگهداری آن وجود دارد. خوشبختانه ترمووود از جمله متریالهایی است که این امکان را با کمترین هزینه در اختیار ما قرار میدهد.